“කාමරාගව්‍යාපාදානං අනවසෙසප්පහාණාය පටිපන්නො පුග්ගලො අනාගාමිඵලසච්ඡිකිරියාය පටිපන්නො, යස්ස පුග්ගලස්ස කාමරාගව්‍යාපාදා අනවසෙසා පහීණා, අයං වුච්චති පුද්ගලො අනාගාමී.”
“කාමරාගව්‍යාපාදයන් නිරවශේෂයෙන් ප්‍රහාණය කීරිමට පිළිපන් පුද්ගල තෙමේ අනාගාමිඵලය සාක්ෂාත් කිරීම සඳහා පිළිපන්නේවේ. යම් පුද්ගලයකු හට කාමරාග ව්‍යාපාදයෝ නිරවශේෂයෙන් ප්‍රහිණ ද ඒ පුද්ගල තෙමේ අනාගාමීයයි කියනු ලැබේය.” යනු ඉහත දැක්වූ පාඨයේ තේරුමය. අනාගාමි යන වචනයේ තේරුම ඉපදීම වශයෙන් නැවත කාමලෝකයට නො එන පුද්ගලයාය යනුයි. කාම ලෝකයේ වෙසෙන දෙව්මිනිස්සු කාමලෝකයේ දී අනාගාමී ඵලයට පැමිණෙති. ඔවුනට කාමරාගය සම්පුර්ණයෙන් ප්‍රහීණ බැවින් ඔවුහු නැවත කාමලෝකයෙහි නූපදිති. ඔවුනට රූපරාග, අරූපරාග, මාන, උද්දච්ච, අවිජ්ජා යන උඬංහාගිය සංයෝජනයන් ඇති බැවින් ඔවුහු රූපාරූප භවයන්හි උපදීති.
අනාගාමී පුද්ගලයාගෙන් ඇතැම්හු අවිහ නම් වූ ශූඬාවාස භූමියෙහි ඉපද ඉපදීමට සමීප කාලයේ එහිදි අර්හත්වයට පැමිණ ක්ලේශ පරිණිර්වාණය කෙරෙති. ඇතැම්හු ආයුෂයාගේ මධ්‍යයෙහි අර්හත්වයට පැමිණ ක්ලේශ පරිනිර්වාණය කෙරෙති. ඇතැම්හු ආයුෂයාගේ මධ්‍යට නො පැමිණ අතර කාලයේ දී ක්ලේශ පරිනිර්වාණය කෙරෙති. ඒ පුද්ගලයෝ තිදෙනා අන්තරා පරිනිබ්බායි නම් වෙති. ඇතැම්හු අවිහයෙහි ඉපද ආයුෂයාගේ මධ්‍යය පසු කොට කල්ප දහසක් වන ආයුෂයේ සවන සියයේ දී හෝ සත්වන සියයේ දී හෝ අටවන - නවවන - දසවන කල්ප ශතකවලදී හෝ අර්හත්වයට පැමිණ ක්ලේශපරිනිර්වාණය කෙරෙති. ඔවුහු උපහච්චපරිනිබ්බායි නම් වෙති. ඇතැම්හූ අවිහයෝ කල්ප දහසක් වැස අතප්පයෙහි ඉපද එහි කල්ප දෙදහසක් වැස සුදර්ශයෙහි ඉපිද එහි කල්ප සාරදහසක් වැස සුදර්ශීයෙහි ඉපද එහි කල්ප අට දහසක් වැස අකනිට්ඨයෙහි ඉපද එහිදී ක්ලේශ පරිනිර්වාණය කෙරෙති. ඔවුහු “උද්ධංසෝත අකනිට්ඨගාමි” නම් වෙති.
අනාගාමීන්ගෙන් ඇතැම්හූ වඩා දුක් නො ගෙන අල්පෝත්සාහයකින් ම අර්හත්වයට පැමිණෙති. ඔවුහු “අසංඛාර පරිනිබ්බායි” නම් වෙති. ඇතැම්හු බොහෝ කල් වීර්‍ය්‍ය කොට බොහෝ දුක් ගෙන අර්හත්වයට පැමිණෙති. ඔවුහු “සසංඛාර පරිනිබ්බායි” නම් වේ.
අන්තරාපරිනිබ්බායි තිදෙනය, ආභච්චපරිනිබ්බායි නම් පුද්ගලයාය, උඬංසෝත අකනිට්ඨගාමී නම් පුද්ගලයාය යන අනාගාමීහු පස්දෙනා අසංඛාරපරිනිබ්බායි සසංඛාරපරිනිබ්බායි භේදයෙන් අවිහ භූමියෙහි දස දෙනෙක් වෙති. අතප්ප - සුදස්ස - සුදස්සී යන ශුඬාවාසභූමි තුනෙහි ද දස දෙන බැගින් වෙති. අකනිට්ඨ භූමියෙහි උඬංසෝත අකනිට්ඨගාමියකු නො ලැබෙන බැවින් අනාගාමීහු අට දෙනෙක් වෙති. මෙසේ ශුද්ධ වාස භූමි පසෙහි අනාගාමිහූ අට සාළිස් දෙනෙක් වෙති. මේ අනාගාමී පුද්ගල භේදය ය.